O EFEKTYWNYM ZAPAMIĘTYWANIU

1.     Pozbądź się „rozpraszaczy”

2.     Nie odkładaj nauki „na później”

3.     Ucz się partiami

4.     Zapisuj, notuj, obklejaj pokój

5.     Mów głośno do siebie lub do… kota

6.     Nie lekceważ pozornie łatwych tematów

7.     Rozwiązuj dużo zadań

8.     Staraj się zrozumieć

9.     Powtarzaj

Technika Pomodoro

Polega ona na pracy w cyklach – 25 minut pracy i 5 minut przerwy. Żeby ją skutecznie stosować wystarczy papier, coś do pisania, timer – czasomierz i plan. Plan koniecznie podzielony na zadania, które mają być wykonane w czasie nastawianym na timerze, papier i coś do pisania do zapisania planu. Proste

 Trzeba wyłączyć wszelkie rozpraszacze - SMS (nie czytasz?), dzwoni nam telefon (nie odbierasz?),  przychodzi ktoś z nami porozmawiać (powiesz, żeby sobie poszedł?), odpisując na e-mail, widzisz, że przyszedł jakiś nowy (spróbujesz wytrzymać i go nie przeczytać?), komórka brzęczy o nowym powiadomieniu (spróbujesz wytrzymać i nie zajrzeć?), w Twojej głowie pojawia się nowy super pomysł (nie otworzysz przeglądarki i nie zaczniesz szukać informacji?) -

 i przez określony czas zająć się wyłącznie pracą. Poprzez ustawienie zegara, można dokładnie odmierzyć czas, po jakim będziemy mogli udać się na przerwę i na moment wyjść z "trybu skupienia"

Mnemotechniki, czyli specjalne techniki pamięciowe, polegają na specyficznym przetworzeniu zapamiętywanego materiału, wykorzystywaniu wyobraźni i skojarzeń. Głównym sposobem nauki jest wizualizacja, wyobrażanie sobie tego, co chcemy zapamiętać. 

Główne zasady zapamiętywania z wykorzystaniem mnemotechnik to:

•         Dobre przetworzenie materiału (przeczytanie lub wysłuchanie  i zrozumienie).

•         Wyraźne wyobrażenie zapamiętywanych treści (zapamiętując materiał należy starać się go jednocześnie wyobrażać, konkretnie wizualizować).

•         Dynamiczność wyobrażenia (wyobrażany obraz w trackie zapamiętywania powinien być ruchomy, pomiędzy jego elementami obrazu powinna występować akcja).

•         Niezwykłość wyobrażeń ( wyobrażany obraz powinien być niezwykły, niespotykany, nierzeczywisty, nawet absurdalny).

Wybrane przykłady mnemotechnik.

Skojarzenia

W tej metodzie wszystko zależy od Twojej wyobraźni. Chodzi o to, by trudne do zapamiętania informacje podzielić na części i powiązać je z określonymi skojarzeniami. Przykłady.

A. Musisz na przykład zapamiętać nowy numer telefonu do koleżanki: 661330007 Podziel go na części. Każdą grupę cyfr połącz w myśli z konkretnymi obiektami lub faktami, np.

 66- wiek mamy;13 – wiek siostry; 30 - nr domu; 007 - James Bond

B. Spróbuj zapamiętać 10 pierwszych państw Europy w kolejności od największego. Dla każdego z Państw należy najpierw znaleźć odpowiedni symbol obrazowy. Może to być np. najważniejszy polityk albo budynek charakterystycznego dla danego państwa, np

Rosja, Ukraina, Francja, Hiszpania, Szwecja, Niemcy, Finlandia, Norwegia, Polska, Włochy.

Moje skojarzenia z Państwami: Masza (od niedźwiedzia - Maskotki Euro 2012), Wieża Eiffla,  Torreador, Ikea, Merkel, Jeane  Ahonen, Wiking, Smok Wawelski, Pizza.

Zapamiętujemy przy pomocy skojarzeń ze strategicznymi punktami w pokoju:

Mała Masza wraz z Niedźwiedziem przechodzi przez drzwi po czym razem tańczą,

Z szafy wychodzą Slavek i Slavko i potykają się o własne nogi,

Wieża Eifla wynurza się z szuflad komody i roztrzaskuje je na miazgę,

Torreador zrywa się z łóżka, porywając kołdrę walczy z bykiem,

Wkładam nocną szafkę do żółtej torby z Ikea,

Merkel wylatuje na paralotni przez okno,

Jeane Ahonen telemarkiem ląduje na biurku,

Na krześle siedzi Wiking, nagle wstaje i je rozwala swoim toporem,

Smok Wawelski pożera kinkiet,

Włączam i wyłączam światło wyłącznikiem w kształcie pizzy i jest wszędzie brudno od sosu….

C. Im więcej budujemy powiązań między nowymi słowami, informacjami itd., tym większa szansa, że będziemy o nich pamiętać, np. żeby zapamiętać ang. słówko desert (pustynia) – wyobrażamy sobie, że leżymy w hamaku na pustyni i jemy deser.

D. Łańcuchowa metoda skojarzeń (ŁMS)

Wykorzystujemy ją przede wszystkim do tego, by zapamiętać coś w narzuconej kolejności – łączymy ze sobą kolejne słowa wyobrażając sobie po kolei co się dzieje. Np. hełm, truskawka i kubek – biorę do rąk hełm, rozgniatam w nim truskawkę, by przełożyć ją do kubka i zalać jak herba

Grupowanie

To bardzo prosta metoda, która polega na dzieleniu dużej porcji informacji na mniejsze grupy. Liczba grup zależy od ilości informacji do zapamiętania oraz kryteriów dzielenia tych informacji na kategorie.

Mapa myśli

Mapa myśli to kreatywna technika robienia notatek, która polega na przedstawieniu informacji w sposób graficzny.

Na mapie myśli:

•         wyraźnie widać, co jest bardzo ważne, a co mniej istotne

•         kluczowe informacje znajdują się w centrum, informacje dodatkowe są umieszczone dalej od środka

•         można cały czas dopisywać dodatkowe informacje

Jak stworzyć mapę myśli?

1.              Weź dużą kartkę. Im większa, tym lepsza. Połóż ją poziomo na podłodze.

2.              Na środku kartki napisz temat główny notatki. Najlepiej, jeśli będzie mieć formę  kolorowego obrazka. Jeśli wolisz pisać, użyj kolorowych flamastrów.

3.              Od głównego tematu twórz odgałęzienia. Im dalej, tym cieńsze.

4.              Pisz drukowanymi literami. Dzięki temu mapa będzie bardziej czytelna.

5.              Ozdabiaj mapę rysunkami. Spraw, by przyciągała wzrok.

6.              Każde słowo powinno się znajdować na oddzielnej linii lub w otoczce.

7.              Najważniejsze słowa powinny być wyraźnie zaznaczone.

8.              Najlepiej doczytać na ten temat np. w tym miejscu: https://iqmatrix.pl/jak-tworzyc-mapy-  mysli/

 Akronimy

Ta technika polega na zamianie informacji, którą musimy zapamiętać, na inne słowo lub zdanie, które łatwiej nam przyswoić. Słowo lub zdanie tworzymy, używając liter z wyrazu bądź zdania, z którym mamy trudności, np.  Miał Do Celu Bierki Narzucić Miejscowemu Wołu lub Mój dziadek Czarek budował norę małej wiewiórce  ( mianownik, dopełniacz….)

Mnemoniki proste

1. Pierwsze litery, np.:

-  symbole kierunków stron świata (North, East, South, West,) czytane zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Na Ekranie Siedzi Wrona,

-  rodzaje przypadków: Mama Dała Córce Bardzo Niesmaczne Mięso Wołowe;  lub Mama Dała Córce Bułkę Nasmarowaną Masłem Wiejskim lub -  kolory tęczy: Czemu Patrzysz Żabo Zielona Na Głupiego Fanfarona,

-  pisownia „rz” (po pierwszych literach piszemy „rz”):

  Prosiła Babka Tadka, Daj Kawałek Gnatka Wołała Jeszcze Chrzan; Brudny, Powszechny Dom Towarowy,      Gdzie Kupić Chcesz Jedzenia Wiele,

-  cyfry rzymskie (50, 100, 500, 1000): Lecą Cegły, Dom Murują lub Lubię Ciepły Domek Mamy.

-  nazwy dźwięków odpowiadających liniom pięciolinii (w kluczu wiolinowym od dołu): Ewa Gotuje Herbatę Dla Franka.

2. Wierszyki, np.:

-  układ kości nadgarstka: Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, na trapezie, trapeziku wisi główka na haczyku.

3. Układy skojarzeniowe, np.:

-  rok założenia Rzymu: Na siedmiu wzgórzach piętrzy się Rzym (753).

4. Cyfry reprezentowane przez słowa o określonej liczbie liter, np.:

-  wartość liczby  (3,14159): „Kto z woli i myśli zapragnie Pi spisać cyfry, ten zdoła” lub „Był i jest i długo sławionym ów będzie, który kół obwód średnicą wymierzył” lub „Żąć i orać w dzień zawzięcie”.

5. Gra słów - mnemonika złożona, wykorzystująca wyobraźnię:

 FISZKI – technika b. skuteczna w nauce słówek

Przygotuj około 40 kartek o wymiarach około 7×10 cm (fiszek). Na jednej stronie fiszki zapisz np. słowo w języku polskim, na drugiej stronie słowo w języku angielskim.

 Zestaw fiszek na określony temat umieść w czerwonym pudełku. Wyjmij pierwszą z fiszek i  odczytaj to, co jest zapisane na jej jednej stronie –  słówko w języku polskim. Następnie spróbuj podać to samo słowo w języku angielskim, a odwrócenie fiszki na drugą stronę zweryfikuje twoją odpowiedź. Jeśli odpowiedź jest poprawna, karteczka trafia do zielonego pudełka. Jeśli nie, wkładamy ją na powrót do czerwonego pudełka. Kiedy robimy postępy w uczeniu – pudełko zielone się zapełnia. Pamiętaj o przerwach między uczeniem się. Warto wracać do zielonego pudełka, aby utrwalać ślady pamięciowe w swoim mózgu.

Wizualizacja

Wyobrażajmy sobie dosłownie wszystko, co mamy zapamiętać! Nasza wyobraźnia bardzo wspomaga procesy pamięciowe i pozwala nam wydobywać informacje z zakamarków mózgu! Słowa, które mamy zapamiętać, a nie są ze sobą powiązane można sobie wyobrazić. Np. kamień i huśtawka – uśmiechnięty kamień huśta się na huśtawce.

Grupowanie informacji - Kiedy mamy zapamiętać bardzo dużo słów, warto podzielić je na kategorie. Najlepiej, gdy w jednej kategorii będzie znajdować się około 8 słów. 

Nauczanie innych(technika b. skuteczna) - Tłumacz innym to, co już umiesz lub czego się uczysz. Wspólne powtarzanie informacji np. przed egzaminami na studiach czy opowiadanie o szkoleniu czy książce bliskim osobom wspaniale pozwala utrwalać to, czego się nauczyliśmy wcześniej.

Notatki obrazkowe - Jest to tworzenie małych lub większych rysunków na osobnych kartkach lub marginesach notatek.

Metoda obrazów interaktywnych  Technika przeznaczona do zapamiętywania luźnej listy słów. Polega na łączenie niepowiązanych ze sobą elementów za pomocą obrazów, tak aby powstała jakaś spójna historyjka (może być nawet nierealna). Przykładowo ucząc się nazw prawych dopływów Wisły (Soła, Skawa, Raba, Dunajec, Wisłoka…) można sobie wyobrazić, że te trzy pierwsze tańczą razem trojaka a dwie dalsze tango. Lub gdy potrzebujemy zapamiętać następujące słowa: żarówka, sąsiad, traktor, 3 prezenty, bilet lotniczy. 

Pani Mariola poszła do sklepu po żarówkę. Po drodze napotkała swojego sąsiada, który naprawia traktory. Sąsiad bardzo się ucieszył, że ją spotkał bo miał dla niej ważną przesyłkę. Był to list  od cioci ze Stanów Zjednoczonych. Okazało się, że ciocia Pani Marioli właśnie bierze ślub i to 3 raz z rzędu. Pani Mariola bardzo się zmartwiła, bo oznaczało to, że będzie musiała kupić kolejny prezent a na dodatek bilety lotnicze w obie strony.

    W praktyce ta metoda ma najlepsze zastosowanie podczas uczenia się słówek języka obcego.

Więcej przykładów w książce braci Bartłomieja i Tobiasza Boral „Techniki zapamiętywania”